tak mi chodzi po głowie, że może być po prostu tak

zerknij tutaj, bo całość może okazać się pomocna, łącznie z rysunkami (przy okazji zgadzam się z Liz, że chodzi o menisk w Twoim drugim pytaniu, bo to też wynika z tego linku, m.in. rysunków - zerknij na nie):
"To evaluate fluid mechanical forces exerted on airway epithelium during the airway closure and reopening process, computational methods have been employed to model propagation and rupture of liquid plugs in airways. These models enable systematic evaluation of the effect of various parameters such as fluid inertia and liquid plug length in channels pre-wetted with different liquid lining thicknesses both in the presence and absence of surfactant.15,28,29 These studies suggest that during propagation of the plug, abnormally large shear stress, pressure, and their gradients are exerted on airway walls both in the front and rear menisci of the liquid plug. In particular, when the plug length becomes sufficiently smaller than the airway diameter, much larger gradients of shear stress and pressure are developed at the front meniscus of the progressing plug. These forces that are amplified with fluid inertia were suggested as the primary cause of damage to airway epithelial cells. Including physiological levels of surfactant in the liquid abates the mechanical forces30,31 and may serve to protect the airway epithelium."
http://labmed.ascpjournals.org/content/40/4/203.full#F3

A dlaczego przy zarodkach? Ty znasz całość tekstu, ale po tym krótkim fragmencie tak sobie kombinuję, że zarodek, a potem płód ma płuca wypełnione płynem, który usuwany jest po porodzie (pierwszy oddech/krzyk, itd.), więc jest to udrożnienie przy wcześniejszej obecności płynu - tak, jak jeden z rysunków w linku pokazuje. Badali tę kwestię na jakimś modelu - pewnie był jakiś "tube / chamber" lub coś podobnego ? ;)

Może to pomoże :)