Patryk Krajewski (asker) Feb 7, 2013:

He, he, widzę, że wywołałem niezłą dyskusję. Dziękuję za wszystkie propozycje. Ostatecznie zrobiłem z tego "Ostatni dżentelmen przewracają się w grobach".

malgorzatamaria Feb 1, 2013:

Dziękuję za uwagi. absolutnie nie biorę ich osobiście. Podobnie - w swoich wypowiedziach dzielę się z pozostałymi dyskutantami własnym punktem widzenia i byłabym zaskoczona gdyby inaczej zostały odczytane. Zgadzam się ze wszystkim co Pani pisze. Po prostu uważam, że w tłumaczeniu podanej frazy nie ma potrzeby uciekać się do tworzenia własnej (moim zdaniem -ryzykownej) metafory. Podoba mi się np. propozycja Paunitki "Nie każdy rodzi się bohaterem" czy Tomasza "Prawdziwi mężczyźni przewracają się w grobach". Oddają sens nie korzystając z licencji poetyckiej.
Lakoff? Jestem z pokolenia chowanego na Chomskym, może stąd odmienność zdania?:)
Niech się teraz martwi Patryk co z tym fantem zrobić:)

Anna Bednarska, MA MCIL Feb 1, 2013:

ośmielę się nie zgodzić... proszę nie brać tego osobiście, lecz nie uważam, aby metafora była zarezerwowana wyłącznie dla poezji, mimo, że jest środkiem stylistycznym - wręcz przeciwnie. Stosujemy ją na co dzień, nie zdając sobie często z tego sprawy. Mówiąc np. "jestem na czasie", nie mam przecież na myśli, że na tym czasie stoję lub siedzę - mimo, że takie byłoby dosłowne rozumienie tych słów... proszę poczytać pozycje G. Lakoffa na ten temat, bardzo ciekawe:) p.s. gra słów, czy ironia, to również odmiany metafory. Zgodzę się natomiast, że każdy ma inne wyczucie stylu i porusza się po innych poziomach abstrakcji - stąd tak duża liczba zamieszczonych propozycji:)

malgorzatamaria Feb 1, 2013:

Oczywiście, że można... w kąciku poetyckim. W tłumaczeniu staram się zachować poprawność języka docelowego. Słownik języka polskiego klarownie wyjaśnia znaczenie i zastosowanie frazy "przewracać się w grobie". Tekst źródłowy nie prowokuje do użycia metafory, bo jej w nim nie ma. Jest gra słów.
Oczywiście każdy z nas widzi to "po swojemu". Pozdrawiam wszystkich dyskutantów:)

Andrzej Mierzejewski Feb 1, 2013:

"w ramach metafory jak najbardziej można rzeczom abstrakcyjnym przypisywać cechy ludzkie... "

Właśnie.

Anna Bednarska, MA MCIL Feb 1, 2013:

w ramach metafory jak najbardziej można rzeczom abstrakcyjnym przypisywać cechy ludzkie... a mowa o odwadze, męstwu, rycerskości itp. tego jednego osobnika, a nie wszystkich mężczyzn...

Paulina Liedtke Feb 1, 2013:

Nie, nie... Rycerstwo to ludzie. W dużej mierze gatunek wymarły i w grobach się przewracający w trybie ciągłym. ;) Rycerskość to cecha człowieka i ta nie może umrzeć, bo niezbyt żyje. ;) Małgorzata Maria - good point.

Darius Saczuk Feb 1, 2013:

w tym konkretnym przypadku umarło - dlatego komentarz zniesmaczonej niewiasty.

malgorzatamaria Feb 1, 2013:

Mnie nie chodziło o sam styl a logikę. W grobie leży (ten)to (kto)co umarło, a przecież nie można powiedzieć, że tak się stało z rycerskością, uprzejmością, męstwem - są jednostki, którym te przymioty można przypisać:)
"Chivalry" jako "rycerstwo" może leżeć w grobie. Mówiłam o dwuznaczności. Polskie odpowiedniki są dwa.

Darius Saczuk Feb 1, 2013:

Czyli angielska "chivalry" przewraca się w grobie, a polski odpowiednik nie? ;-)

Paulina Liedtke Feb 1, 2013:

Też uważam wkładanie rycerskości do grobu za zbyt wyrafinowaną metaforę. ;) A przewracanie się w grobie to stały związek frazeologiczny! Zmiana na "obracanie" byłaby błędem stylistycznym.

Darius Saczuk Feb 1, 2013:

Rycerskość nie bardzo może "leżeć w grobie" Wlasnie Anna uprzedzila mnie - pisze z telefonu.

Anna Bednarska, MA MCIL Feb 1, 2013:

@ malgorzatamaria oczywiście, że może, a nazywa się to "personifikacją":)

Andrzej Mierzejewski Feb 1, 2013:

Rycerskość - szarmanckość Szarmanckość to wyszukana grzeczność.
Rycerskość jest zbliżona do szarmanckości, ale dodatkowo rycerz broni kobiety.
Taką widzę różnicę.
Tutaj małpy zaatakowały dziewczynę, a chłopak nie pomógł jej. Zabrakło elementu obrony.

malgorzatamaria Feb 1, 2013:

Odeszłabym w ogóle od zastosowanej w oryginale frazy, bo ona wykorzystuje dwuznaczność "chivalry" - rycerstwo i rycerskość. Rycerskość nie bardzo może "leżeć w grobie" ani się w nim "obracać".

Darius Saczuk Feb 1, 2013:

Rycerskosc Na moje ucho z kolei szarmanckosc bardziej niz rycerskosc, gdyz szarmanckosc wlasnie oznacza ugrzecznienie wobec kobiet.

Anna Bednarska, MA MCIL Feb 1, 2013:

przecież można, leżąc, przewracać się na drugi bok:)

geopiet Feb 1, 2013:

re:najlepszą odpowiedzią byłby komentarz Crannmera amen to that

Andrzej Mierzejewski Feb 1, 2013:

IMO najlepszą odpowiedzią byłby komentarz Crannmera: Jak rycerskość obraca się w grobie.

W połączeniu z początkiem zdania byłoby: Jeżeli będziesz cicho, to usłyszysz, jak rycerskość obraca się w grobie.

I chciałbym nieśmiało zauważyć, że w grobie nie sposób się przewrócić. Kto już leży, ten się nie przewróci. Może się co najwyżej obrócić.
;-)

Patryk Krajewski (asker) Feb 1, 2013:

Zaim pójdę spać, zaspokoję ciekawość: małpy wtargnęły do środka.

Darius Saczuk Jan 31, 2013:

Moze atak nastapil od srodka;-)

geopiet Jan 31, 2013:

a tak na marginesie .... zaatakowało ich stado pawianów i ona ma pretensje że jej nie pomógł wysiąść?

przecież w samochodzie bezpieczniej :)